Protests against labour brokers in Myawaddy

The Irrawaddy reports on recent protests against labour brokerage companies in Myawaddy, over delays in processing the MoU passports for migrants to work in Thailand.

"Myawaddy's first worker protest," The Irrawaddy, 28 June 2013

ၾကာသပေတး ညေနပုိင္းက နယ္စပ္ၿမိဳ႕ ျမဝတီမွာ အလုပ္သမားအမ်ား ဆႏၵျပခ့ဲၾကပါတယ္။
ဒါဟာ ဒီေဒသမွာ အလုပ္သမားေတြ ပထမဆုံးအႀကိမ္ ဆႏၵျပျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
သူတုိ႔ ဘာေၾကာင့္ ဆႏၵ ထုတ္ေဖာ္ခ့ဲၾကတာလဲ။ 

ဒီအေၾကာင္း ဧရာဝတီ သတင္းေထာက္ ျပည္ေတာ္ျမင့္က အခုလုိ သတင္းေပးပုိ႔ထားပါတယ္။ 

ၾကာသပေတးေန႔က ကရင္ျပည္နယ္ ျမဝတီတြင္ဆႏၵျပခဲ့ၾကသည့္အလုပ္သမားမ်ား (ဓာတ္ပံု-ျပည္ေတာ္ျမင့္/ဧရာဝတီ)

ထိုင္း-ျမန္မာ လက္မွတ္ထုိးထားသည့္ နားလည္မႈစာခၽြန္လႊာ (MOU)  အစီအစဥ္ျဖင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံသို႔ သြားေရာက္လုပ္ကိုင္ၾကမည့္သူ အမ်ားအျပား ကာလ ၾကာရွည္စြာ ေစာင့္ဆုိင္းေနရသည့္အတြက္ မေက်မနပ္ ျဖစ္ေနၾကသည္ဟု ၎တုိ႔ကို အက်ိဳးေဆာင္ေပးသည့္ ျမဝတီအေျခစိုက္ ”ေဆြေဆြစံ” ျပည္ပ အလုပ္အကိုင္ရွာေဖြေရး ကုမၸဏီ၏ မန္ေနဂ်ာ ကိုေက်ာ္ျမင့္(ခ)မိုက္ကယ္က သတင္းဌာနမ်ားကိုေျပာသည္။

၎က ”ကၽြန္ေတာ့ဆီမွာ ထိုင္းကိုထြက္ဘို႔ေစာင့္ဆိုင္းေနတဲ့ အလုပ္သမား ၆ဝဝ ေလာက္ရိွတယ္။ အခုဆႏၵလာျပ တာက ၂ဝဝ ေလာက္ပါပဲ၊
သူတို႕ေစာင့္ေနတာ ၇ လရိွၿပီ။  အလုပ္သမားဝန္ႀကီးဌာနက ဒီလူေတြကိုသြားခြင့္မျပဳဘဲ အျခားကုမၸဏီကအလုပ္သမားေတြကို အစားထိုး သြားခြင့္ျပဳလိုက္တဲ့အတြက္ သူတို႔ရဲ႕ အဂတိလိုက္စားမႈေတြကို သိေစခ်င္တဲ့အတြက္ အခုလို  လာေရာက္ဆႏၵျပရတာျဖစ္တယ္” ဟု ကိုေက်ာ္ျမင့္ကေျပာသည္။

အမွန္တရားအတြက္လုပ္ေဆာင္ျခင္းျဖစ္သည့္အတြက္ ဆႏၵျပမႈႏွင့္ပတ္သက္၍ ျဖစ္ေပၚလာမည့္ ေနာက္ဆက္တြဲ ျပႆနာမ်ားကို တာဝန္ယူရင္ဆိုင္သြားမည္ဟုလည္း ၎က ျဖည့္စြက္ေျပာၾကားသည္။

“ေဆြေဆြစံ”ကုမၸဏီက အက်ိဳးေဆာင္ေပးထားသူမ်ားသည္ ထိုင္းႏိုင္ငံသို႔ သြားေရာက္ အလုပ္လုပ္ကုိင္ရန္အတြက္ လိုအပ္သည့္ စာရြက္စာတမ္းအေထာက္အထား၊   အခ်က္အလက္ အျပည့္အစံုရရိွၿပီးျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။

၂ နာရီခန္႔ၾကာသည့္ဆႏၵျပပြဲသို႔ ျမဝတီခရိုင္ရဲမႉးဦးေအာင္ျမင့္၊ ၿမိဳ႕နယ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉး ဦးသိန္းေဇာ္ကံတို႔ ေရာက္ရိွလာၿပီး လူစုခြဲေစကာ ကိုေက်ာ္ျမင့္ႏွင့္ အလုပ္သမားေခါင္းေဆာင္အခ်ိဳ႕ကို ေခၚေဆာင္သြားခဲ့ေသာ္လည္း ဆႏၵျပေတာင္းဆိုမႈႏွင့္ပတ္သက္၍ ေျဖရွင္းေပးျခင္းမရိွေသးဟု ၿမိဳ႕ခံတဦးကေျပာသည္။

နယ္စပ္ျမဝတီၿမိဳ႕တြင္ ယခုကဲ့သို႔ ျမန္မာအလုပ္သမား အမ်ားအျပား ဆႏၵျပအေရးဆိုျခင္းသည္   ပထမဆံုးအႀကိမ္ျဖစ္ၿပီး အာဏာပိုင္မ်ား အေနႏွင့္ အလုပ္သမားမ်ား၏ေတာင္းဆိုမႈကို ေျပလည္ေအာင္ ေျဖရွင္းေပးသင့္သည္ဟု ျမဝတီၿမိဳ႕ရိွ ႏိုင္ငံေရး ပါတီႀကီး တခုမွ တာဝန္ရိွသူတဦးက ဆိုသည္။

ထုိင္းႏုိင္ငံသုိ႔ နယ္စပ္ျဖတ္ၿပီး  အလြယ္တကူ သြားေရာက္ လည္ပတ္ႏုိင္ေသာ္လည္း တရားဝင္ ေရရွည္ အလုပ္လုပ္ကုိင္ခြင့္ အတြက္ ျမဝတီတြင္ ေစာင့္ဆုိင္းေနၾကျခင္း ျဖစ္သည္။

ၿမိဳ႕ေပၚတြင္ ျပည္ပအလုပ္အကိုင္ရွာေဖြေပးေရးကုမၸဏီ ၁ဝ ခုခန္႔ရိွၿပီး ကုမၸဏီအခ်ိဳ႕ႏွင့္ ပြဲစားအခ်ိဳ႕ေၾကာင့္ လုိရာခရီးမေပါက္ဘဲ ဤေဒသတြင္ ေသာင္တင္ေနေသာ အနယ္နယ္အရပ္ရပ္မွ အလုပ္သမား ၃,ဝဝဝ ခန္႔ ရိွသည္ဟု ျမဝတီမွ အလုပ္သမားအေရးေဆာင္ရြက္ေနသူတဦးက ဧရာဝတီသတင္းဌာနကို ေျပာသည္။

ဆႏၵျပအေရးဆိုမႈကို အာဏာပိုင္မ်ားဘက္မွ ေျပလည္ေအာင္ေျဖရွင္းေပးျခင္း မရိွပါက အလားတူျဖစ္ရပ္မ်ား ထပ္မံေပၚေပါက္လာႏိုင္သည္ဟု ထိုင္းဘက္ျခမ္း မဲေဆာက္တြင္ အေျခစိုက္သည့္ ျမန္မာအလုပ္သမားအေရး ေဆာင္ရြက္ေနသည့္အဖြဲ႔မ်ားက သံုးသပ္ေနၾကသည္။

ကုမၸဏီအခ်ိဳ႕က အလုပ္သမားတုိ႔ကုိ ေငြညစ္ လိမ္လည္သည္ဟူေသာ ျဖစ္ရပ္မွာ နယ္စပ္ ႏွစ္ၿမိဳ႕စလုံးတြင္ ေပၚေပါက္ေနသည္။

ၿပီးခဲ့သည့္ရက္ပိုင္းအတြင္းကလည္း မဲေဆာက္ၿမိဳ႕တြင္ ယာယီႏိုင္ငံကူးလက္မွတ္ရရိွေရး အက်ိဳးေဆာင္ ေပးသည့္ ကုမၸဏီအခ်ိဳ႕က  အလုပ္သမားမ်ားထံမွ ဘတ္ တေသာင္းေက်ာ္စီ ႀကိဳတင္ရယူကာ အလြဲသံုးစားျပဳထားျခင္းကုိ မေက်နပ္သျဖင့္ ဆႏၵျပအေရးဆိုသူတခ်ဳိ႕ကုိ ထိုင္းရဲတုိ႔က ထိန္းသိမ္းလုိက္သည္။ 

 အက်ိဳးေဆာင္ကုမၸဏီတခ်ဳိ႕ ႏွင့္ ၾကားပြဲစားတခ်ဳိ႕ကုိ ပုံအပ္မိသျဖင့္ ယာယီႏိုင္ငံကူးလက္မွတ္မရဘဲဒုကၡေရာက္ကာ မဲေဆာက္တြင္ ႏွစ္ဝက္ၾကာ ေသာင္တင္ေနသည့္ ျမန္မာအလုပ္သမား ေထာင္ဂဏန္းနီးပါးရိွသည္ဟုသိရသည္။

"The uniform worn when protesting in Myawaddy," The Irrawaddy, 30 June 2013

နယ္စပ္ၿမိဳ႕ ျမဝတီမွာ ဆႏၵျပတာ၊ ဆႏၵေဖာ္ထုတ္တာ မရိွသေလာက္ပါပဲ။
ရိွရင္လည္း ေျပာက္က်ားဝတ္စုံ ဝတ္ဆင္ၿပီး ဆႏၵျပၾကတယ္လုိ႔ ဆုိရမယ္ ထင္ပါတယ္။

ဆႏၵျပသည့္ေန႔က ျမ၀တီခရိုင္အာဏာပိုင္မ်ားႏွင့္ အေျခအတင္ ေျပာဆိုေနသည့္ ကိုေက်ာ္ျမင့္ကုိ ေျပာက္ၾကား၀တ္စံုႏွင့္ ေတြ႔ရသည္ (ဓာတ္ပံု-ျပည္ေတာ္ျမင့္/ဧရာ၀တီ)
ၿပီးခ့ဲတ့ဲ ဒီဇင္ဘာလထဲမွာ ေျပာက္က်ားဝတ္စုံ ဝတ္ဆင္သူ အမ်ားအျပားက ျမ၀တီၿမိဳ႕ကုိ ကား ၁၀ စီးနဲ႔ လွည့္ၿပီး ဆႏၵျပပါတယ္။

သူတုိ႔ရဲ႕ ေတာင္းဆုိခ်က္ထဲမွာ လက္ပံေတာင္းေတာင္ ေဒသ သံဃာမ်ား အၾကမ္းဖက္ႏွိမ္ႏွင္းမႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အစုိးရက ေတာင္းပန္ပါ ဆုိတ့ဲအခ်က္ ပါပါတယ္။

အဲဒီသတင္းကုိ ဧရာဝတီ ဘေလာ့မွာ ေဖာ္ျပခ့ဲၿပီးပါၿပီ။
 http://blog.irrawaddy.org/2012/12/dkba.html မွာ ျပန္လည္ ဖတ္ရႈႏုိင္ပါတယ္။

ဧရာဝတီရုပ္သံ http://video.irrawaddy.org/2012/12/dkba-protest-to-stop-copper-mine.html မွာလည္း ၾကည့္ႏုိင္ပါတယ္။

အဲဒီတုန္းက ေျပာက္က်ား ဝတ္စုံေတြနဲ႔တင္ မကဘူး၊ ေသနတ္ႀကီးေတြ ကုိင္ၿပီး ဆႏၵျပပါတယ္။
တရားစဲြတယ္လုိ႔ မၾကားရပါ။

၇ လ အၾကာမွာ ျမ၀တီမွာပဲ ဆႏၵျပပဲြတခု ထပ္ျဖစ္ပါတယ္။ အလုပ္သမားေတြဆႏၵျပတာပါ။ ဆႏၵျပမႈကိုဦးေဆာင္ခဲ့တ့ဲ “ေဆြေဆြစံ” ျပည္ပအလုပ္အကိုင္ရွာေဖြေရးကုမၸဏီ မန္ေနဂ်ာ ကိုေက်ာ္ျမင့္(ခ)မိုက္ကယ္က ေျပာက္ၾကား၀တ္စံု ဝတ္ထားပါတယ္။

အဲ .... ေသနတ္ေတာ့ ကုိင္မထားပါဘူး။

ၾကာသပေတးေန႔က သူတုိ႔ ဘာေၾကာင့္ ဆႏၵျပသလဲ ဆုိတ့ဲ သတင္းကုိ http://blog.irrawaddy.org/2013/06/blog-post_29.html မွာ အေသးစိတ္ ေဖာ္ျပၿပီးပါၿပီ။
 
နယ္စပ္ျဖတ္ၿပီး ထုိင္းမွာ အလုပ္သြားလုပ္မယ့္သူေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အလုပ္သမားဝန္ႀကီးဌာနမွာ  အဂတိလိုက္စားမႈ ရိွေနတယ္လုိ႔ ဆႏၵျပသူတုိ႔က ဆုိပါတယ္။

အခု ေနာက္ဆုံး ၾကားရတ့ဲ သတင္းကေတာ့  ကိုေက်ာ္ျမင့္ဟာ ခြင့္ျပဳခ်က္ေတာင္းခံျခင္းမရိွဘဲ ဆႏၵျပမႈနဲ႔ တရားစြဲခံရမယ္ ဆုိတာပါပဲ။

သူက  တရားရံုးက ဆင့္ေခၚမယ့္အခ်ိန္ကိုေစာင့္ေနတယ္၊  “ကၽြန္ေတာ္ကေတာ့ ဒီကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ရင္ဆိုင္ေျဖရွင္းသြားမယ္” လုိ႔ ေျပာပါတယ္။

ၾကာသပေတးေန႔  ဆႏၵျပပြဲကို ခရိုင္ရဲမႉးႏွင့္ၿမိဳ႕နယ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးတို႔က လူစုခြဲေစခဲ့ၿပီး ကိုေက်ာ္ျမင့္နဲ႔ အလုပ္သမား တခ်ိဳ႕ကိုေခၚယူ ေဆြးေႏြးတယ္။

အလားတူလုပ္ရပ္မ်ိ္ဳး ထပ္မံ မျပဳလုပ္ပါနဲ႔ လုိ႔လည္း အသိေပးေျပာၾကားခဲ့တယ္။ အခုေတာ့  သူ႔ကုိ တရားစြဲမယ့္ အစီအစဥ္ ထြက္လာပါတယ္ တ့ဲ။

ျမဝတီမွာ ဆႏၵျပရင္ ဝတ္ၾကတ့ဲ ေျပာက္က်ား ဝတ္စုံဟာ ႀကံတုိင္းေအာင္ဝတ္စုံ မဟုတ္ဘူးလုိ႔ ဆုိရပါမယ္။

ကိုေက်ာ္ျမင့္တုိ႔အမႈ တရားရုံးေရာက္မယ္ မေရာက္ဘူး ဆုိတာရယ္၊ ဘယ္လုိ အဆုံးသတ္မယ္ ဆုိတာရယ္ကုိေတာ့ မသိရေသးပါဘူး။

ဆႏၵျပသူေတြ ေအာ္ခ်က္ထုတ္ခ့ဲတ့ဲအတြက္  အလုပ္သမားဝန္ႀကီးဌာနအတြင္း ကုိင္တြယ္ပုံတခ်ဳိ႕ စုံစမ္းစစ္ေဆးခံရေတာ့မယ္လုိ႔ ယူဆရပါတယ္။